Wat kun je doen als je te-doen lijst te lang is?
Uitstelgedrag kan allerlei aanleidingen hebben. Volgens psychologen ligt het voor én deel in (onvermoede) faalangst. Zolang je niet aan een taak begonnen bent, kan er ook niets mis gaan. Een gevoel van machteloosheid speelt ook een belangrijke rol. Als de te-doen lijst lang wordt, kun je de taken dan nog wel afronden? Pure ontmoediging zorgt voor uitstelgedrag. Dat maakt de te-doen lijst langer, wat het gevoel alleen maar verder voedt.
De eerste stap is eenvoudig: neem actief het besluit om deze cyclus te doorbreken.
Maak een plan van aanpak
Klaar? Dan kunnen we aan de slag. Bekijk je te-doen lijst en maak een plan van aanpak. Geef jezelf bij deze stap nog geen deadlines, maar bekijk objectief wat je allemaal moet doen, wat als eerste af zou moeten, wat daarna af moet en ga zo door. Durf prioriteiten te stellen. Je kunt niet alles tegelijk. Maak van iets nummer één en pak deze taak aan.
Je hebt nu een takenlijst met prioriteiten. Maar daarmee ben je er nog niet. Individuele taken kunnen nog steeds ontmoedigend (en onoverkomelijk) groot lijken. Maar zoals zelfs de langste mars met één enkele stap begint, zo bestaat ook iedere taak uit kleine stapjes. Je hoeft niet alles in één keer te doen, zet alleen die ene kleine stap.
Je hoeft niet alles in één keer te doen, zet alleen die ene kleine stap.
Breek grote taken op en zorg dat de eerste paar stappen heel klein zijn. ‘De tekstverwerker aanzetten,’ is een kleine stap. ‘Hoofdstuk 1 van mijn boek schrijven’ is een veel te grote stap. Maak voor jezelf een kruimelspoor van kleine stappen en je merkt al snel dat je veel makkelijker begint aan die kleine stap. Eenmaal begonnen is de volgende stap snel gezet, en ga zo maar door.
Al die kleine stappen samen, leveren een hele wandeling op. Ben je eenmaal aan de slag, laat je dan niet afleiden maar blijf gaan. Wie eenmaal begonnen is, raakt in de flow. Zit je in je taak, dan komt het uitstelgedrag pas terug als de klus is geklaard (of iemand van buiten je afleidt).
Het lijkt makkelijk, maar uitstelgedrag aanpakken is moeilijker dan je denkt. Mensen denken vaak dat het met wilskracht te maken heeft. Door maar door te zetten, kom je er wel. Maar wilskracht vraag energie. Je houdt het simpelweg op de lange termijn niet vol door alleen met wilskracht te werken. Dit botte middel maakt uitstelgedrag op termijn alleen maar erger. Je hebt niet alleen die lange lijst om je druk over te maken, maar bent ook nog eens doodmoe van de aanpak.
Door jezelf te leren werken in kleine stappen steun je niet op wilskracht, maar leer je jezelf nieuwe een nieuwe gewoonte aan.
Door jezelf te leren werken in kleine stappen steun je niet op wilskracht, maar leer je jezelf nieuwe een nieuwe gewoonte aan. Dat is ook niet makkelijk, maar wel vol te houden. Dat maakt van het stellen van prioriteiten en het opsplitsen van grote projecten in piepkleine (startklare) klusjes de sleutel om van uitstelgedrag af te komen.
In plaats van vermoeiende dwang met wilskracht, leer je jezelf nieuw gedrag met kleine stapjes. Die gewoonte oefen je dag in dag uit. Uiteindelijk slijt deze manier van werken in je systeem. Dat vraagt geen constante inzet van je wilskracht, maar gewoon een welbewust besluit om anders te werken. Minstens zo fijn: lukt het een dag niet, dan pak je de volgende dag de draad weer op. Het is uiteindelijk oefenen, daar hoort vallen en opstaan bij.
Wanneer ben jij het productiefst?
Natuurlijk kun je nog veel meer doen. Hou bijvoorbeeld scherp in de gaten wanneer jij het productiefst bent. De één krijgt meer voor elkaar in de ochtend, de ander in de avond. Zeker als je net begint met het aanpakken van je uitstelgedrag, is dat deel van de dag een goed moment om te oefenen. Je zult merken dat je op jouw productieve moment het snelst in de flow komt.
Vergeet niet je successen te vieren. Maak je te-doen lijst fysiek en zet strepen door uitgevoerd werk. Maak een aparte takenlijst van jouw grote klus en zet strepen door afgeronde taken. Je gaat jezelf motiveren door naar kleine successen uit te kijken. Een hoop kleine successen samen zijn een groot succes. Reden voor extra feest.
Wil jij hulp bij het aanpakken van uitstelgedrag?
Er zijn standaard aanleidingen voor uitstelgedrag. Dat wil niet zeggen dat die ook voor jou op gaan. We zijn allemaal verschillend en wellicht dat er bij jou een diepere oorzaak is. Wil je die zoeken? OF heb je gewoon een steun in de rug nodig? Kom langs, en dan gaan we samen op zoek naar de bron én een oplossing.
